چاقی و اضافه وزن می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد، همانطور که متخصصان سال ها می دانستند. تحقیقات همچنین نشان داده است که مقدار زیاد چربی در پانکراس، که به عنوان چربی داخل پانکراس شناخته میشود، با عملکرد ضعیف سلولهای بتا مرتبط است که انسولین را ذخیره و آزاد میکنند تا قند بتواند به سلولهای شما برسد،شواهد فراوانی وجود دارد که افزایش تری گلیسیرید در حال گردش در خون که چربی اضافی را به پانکراس می رساند، ممکن است خطر دیابت را تسریع کند. تری گلیسیرید نوعی چربی است که بدن از آن به صورت اسید چرب استفاده می کند.
هر چه شاخص توده بدنی بالاتر باشد، خطر ابتلا به دیابت بیشتر میشود و شواهدی وجود دارد که نشان میدهد رسوب بیش از حد چربی در اندامهای کلیدی، مانند کبد و پانکراس، خطر ابتلا به دیابت را تسریع میکند.[i]
بر اساس تحقیقاتی که ، چربی ذخیره شده در اطراف پانکراس در تعیین ابتلا به دیابت نوع ۲ بسیار مهمتر از چربی کلی بدن است. در سال ۲۰۱۵، تیمی از محققان بریتانیایی نشان دادند که کاهش چربی پانکراس می تواند عملکرد ترشح انسولین را به حالت عادی بازگرداند. در آن مطالعه ۱۸ نفر مبتلا به دیابت نوع ۲ و ۹ نفر بدون دیابت که همگی جراحی چاقی انجام داده بودند، کاهش وزن باعث کاهش حجم چربی در پانکراس فقط در افراد مبتلا به دیابت شد. محققان به این نتیجه رسیدند که کاهش چربی پانکراس با ابتلا به دیابت مرتبط است نه با کاهش چربی کل بدن. [ii] محققان به این نتیجه رسیدند که کاهش چربی پانکراس با ابتلا به دیابت مرتبط است نه با کاهش چربی کل بدن. در این مطالعه، شرکتکنندگان مجبور بودند یک گرم چربی در پانکراس از دست بدهند تا عملکرد انسولین به حالت عادی برگردد. به گفته محققان، برای از دست دادن این مقدار، یک فرد معمولا باید حدود 15 درصد از وزن بدن خود را کاهش دهد.
در این مطالعه بیمارانی که هرگز دیابت نداشتند، هیچ تغییری در سطح چربی در پانکراس خود مشاهده نکردند که نشان میدهد افزایش چربی در پانکراس مخصوص افرادی است که به دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند. نکته مهم این است که افراد در میزان تحمل چربی در پانکراس قبل از بروز دیابت نوع ۲ متفاوت هستند.
همچنین همان طور که کاهش چربی موجود در پانکراس در افراد دیابتی منجر به معکوس شدن دیابت می شود دانشمندان به توافق رسیدهاند که سطح بالای قند خون به سلولهای بتا در پانکراس – سلولهایی که انسولین میسازند – آسیب میزند، اما نقشی که چربی ایفا میکند بحثبرانگیزتر است.یافتههای یک مطالعه مبتنی بر آزمایشگاه جدید نشان میدهد که ذخایر چربی در پانکراس ممکن است به حفظ ترشح انسولین و کاهش سرعت شروع دیابت کمک کند.این تحقیق ممکن است توضیحی ممکن برای فواید ورزش و فستینگ متناوب به عنوان راهکارهایی برای پیشگیری و درمان دیابت نوع ۲ ارائه دهد.این مطالعه نشان میدهد که چرخه ذخیرهسازی چربی در سلولهای پانکراس بعد از وعدههای غذایی، و به دنبال آن تجزیه چربی در ساعات قبل از وعده غذایی بعدی و شرایط شبه فستینگ به حفظ و تولید انسولین کمک می کند.[iii]
[i] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31866441/
[ii] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26628414/
[iii] https://link.springer.com/article/10.1007/s00125-021-05633-x