راهنمای کاربردی برای متخصصان و افراد دیابتی

به‌عنوان یک متخصص دیابت، ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی در مورد ابزارهای نوین مدیریت دیابت، از جمله سنسورهای پایش مداوم قند خون (CGM)، به بیماران امری ضروری است. این فناوری با فراهم آوردن تصویری کامل و پیوسته از نوسانات قند خون، انقلابی در کنترل دیابت ایجاد کرده و به بهبود کیفیت زندگی افراد دیابتی کمک شایانی می‌نماید. در این تحقیق، به بررسی جامع و مقایسه‌ای سنسورهای پایش مداوم قند خون که در بازار ایران موجود هستند، می‌پردازیم. این بررسی شامل مشخصات فنی، دقت، قیمت، کاربردپذیری نرم‌افزار و سایر ملاحظات عملی برای هر سنسور خواهد بود.

در حال حاضر، برندهای اصلی سنسورهای پایش مداوم قند خون که در ایران یافت می‌شوند عبارتند از:

• سینوکر (Sinocare) با مدل iCan i3
• فری استایل لیبره (Freestyle Libre) محصول شرکت ابوت (Abbott) با مدل لیبره 2
• دکسکام (Dexcom) با مدل‌های G6 و G7
• سایبایونیکس (Cybionics) با مدل GS1
• مدترونیک (Medtronic) با سنسورهای سری گاردین (Guardian)

در ادامه، به تفصیل هر یک از این سنسورها را بررسی کرده و سپس در جدولی جامع، ویژگی‌های کلیدی آن‌ها را مقایسه خواهیم نمود.

بررسی تفصیلی سنسورهای پایش مداوم قند خون

۱. سنسور سینوکر (Sinocare iCan i3)

سنسور iCan i3 از شرکت سینوکر، یکی از جدیدترین و در عین حال برجسته‌ترین گزینه‌های موجود در ایران است که با ویژگی‌های رقابتی خود توانسته توجه بسیاری را جلب کند.

• توضیحات کلی: این سنسور با تاکید بر دقت بالا و سهولت استفاده، به‌ویژه برای کاربرانی که به دنبال یک راهکار مقرون‌به‌صرفه و با پشتیبانی داخلی هستند، طراحی شده است. یکی از مزیت‌های قابل توجه آن، عدم تداخل دارویی با استامینوفن است که در برخی سنسورهای دیگر می‌تواند منجر به نمایش نتایج نادرست شود.
• مقاومت به آب: این سنسور دارای استاندارد مقاومت در برابر آب IP28 است، به این معنا که کاربر می‌تواند با آن دوش بگیرد، شنا کند و فعالیت‌های روزمره آبی را بدون نگرانی انجام دهد.
• میزان روزهای قابل استفاده بودن: هر سنسور iCan i3 تا ۱۵ روز قابل استفاده است که این مدت زمان، طولانی‌ترین دوره مصرف در میان سنسورهای رایج در ایران محسوب می‌شود و به کاهش دفعات تعویض و هزینه‌ها کمک می‌کند.
• محدودیت سنی: این سنسور برای افراد بالای ۲ سال مورد تایید است.
• دقت: سنسور سینوکر iCan i3 با میانگین قدر مطلق اختلاف نسبی (MARD) حدود ۸.۷۱٪، یکی از دقیق‌ترین سنسورهای موجود در بازار ایران به شمار می‌رود. مقدار کمتر MARD بیانگر دقت بالاتر سنسور است.
• قیمت: در حال حاضر، قیمت هر سنسور در بازار ایران در حدود ۵,۴۰۰,۰۰۰ تومان است. با توجه به دوره مصرف ۱۵ روزه، هزینه ماهانه آن تقریباً ۱۰,۸۰۰,۰۰۰ تومان خواهد بود.
• کاربردی بودن نرم‌افزار: اپلیکیشن موبایل این سنسور با نام iCan دارای رابط کاربری ساده و کاربرپسند به زبان فارسی است که یک مزیت بزرگ برای کاربران ایرانی محسوب می‌شود. این نرم‌افزار امکان اشتراک‌گذاری داده‌ها با پزشک و اعضای خانواده را فراهم می‌کند و هشدارهای قابل تنظیم برای افت و افزایش قند خون را نیز داراست.

۲. سنسور فری استایل لیبره ۲ (Freestyle Libre 2)

سیستم فری استایل لیبره یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین سیستم‌های پایش قند خون در جهان است که در ایران نیز طرفداران خود را دارد.

• توضیحات کلی: این سیستم در دسته سیستم‌های “پایش آنی” یا Flash Glucose Monitoring (FGM) قرار می‌گیرد، به این معنا که برای مشاهده قند خون لحظه‌ای، کاربر باید گوشی هوشمند خود را به سنسور نزدیک کند. البته مدل لیبره ۲ قابلیت ارسال هشدار از طریق بلوتوث بدون نیاز به اسکن را نیز داراست.
• مقاومت به آب: این سنسور در برابر آب مقاوم بوده و می‌توان از آن تا عمق ۱ متری به مدت ۳۰ دقیقه استفاده کرد. این ویژگی امکان دوش گرفتن و شنای سطحی را فراهم می‌کند.
• میزان روزهای قابل استفاده بودن: هر سنسور فری استایل لیبره ۲ تا ۱۴ روز کارایی دارد.
• محدودیت سنی: استفاده از این سنسور برای افراد ۴ سال به بالا مجاز است.
• دقت: میزان MARD برای این سنسور در حدود ۹.۲٪ گزارش شده است که دقت قابل قبولی را نشان می‌دهد.
• قیمت: قیمت هر سنسور لیبره ۲ در بازار ایران متغیر و در بازه ۵,۵۰۰,۰۰۰ تا ۶,۵۰۰,۰۰۰ تومان قرار دارد. بنابراین، هزینه ماهانه آن تقریباً بین ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان خواهد بود.
• کاربردی بودن نرم‌افزار: اپلیکیشن Freestyle LibreLink به کاربران اجازه می‌دهد تا با اسکن سنسور، اطلاعات قند خون، نمودار روند تغییرات و گزارش‌های تحلیلی را مشاهده کنند. این نرم‌افزار فاقد زبان فارسی است اما کاربری آن نسبتاً ساده است.

۳. سنسور دکسکام (Dexcom G6 & G7)

دکسکام به عنوان یکی از پیشگامان فناوری CGM در جهان شناخته می‌شود و محصولات آن به دقت بالا و قابلیت‌های پیشرفته مشهور هستند.

• توضیحات کلی: سنسورهای دکسکام، به‌ویژه مدل G6 که در ایران رایج‌تر است، یک سیستم پایش مداوم واقعی (real-time CGM) هستند. این بدان معناست که اطلاعات قند خون به صورت خودکار و در فواصل زمانی کوتاه (هر ۵ دقیقه) به گوشی هوشمند یا گیرنده مخصوص ارسال می‌شود و نیازی به اسکن دستی نیست.
• مقاومت به آب: سنسور G6 در برابر آب مقاوم است و می‌توان با آن دوش گرفت و شنا کرد.
• میزان روزهای قابل استفاده بودن: هر سنسور دکسکام G6 برای ۱۰ روز قابل استفاده است.
• محدودیت سنی: این سنسور برای کودکان ۲ سال به بالا مورد تایید است.
• دقت: دکسکام G6 با MARD حدود ۹.۰٪ دقت بسیار خوبی را ارائه می‌دهد. مدل جدیدتر، G7، این دقت را به حدود ۸.۲٪ برای بزرگسالان رسانده است.
• قیمت: محصولات دکسکام معمولاً گران‌ترین گزینه در بازار هستند. یک بسته سه عددی سنسور G6 (برای ۳۰ روز) قیمتی در حدود ۲۹,۰۰۰,۰۰۰ تومان دارد که هزینه ماهانه بالایی را به همراه دارد. علاوه بر این، نیاز به تهیه فرستنده (Transmitter) به صورت جداگانه نیز وجود دارد که هزینه اولیه را افزایش می‌دهد.
• کاربردی بودن نرم‌افزار: اپلیکیشن‌های Dexcom G6 و Dexcom Follow (برای به اشتراک‌گذاری داده‌ها) از نظر امکانات و تحلیل داده‌ها بسیار قدرتمند هستند. هشدارهای پیش‌بینی‌کننده افت قند و قابلیت اتصال به برخی پمپ‌های انسولین از ویژگی‌های برجسته آن است. این نرم‌افزارها از زبان فارسی پشتیبانی نمی‌کنند.

۴. سنسور سایبایونیکس (Cybionics GS1)

این برند نیز یکی دیگر از گزینه‌های جدید و باکیفیت در بازار ایران است که توسط شرکت‌های داخلی پشتیبانی می‌شود.

• توضیحات کلی: سنسور GS1 یک سیستم CGM است که به صورت خودکار و هر ۵ دقیقه یکبار اطلاعات قند خون را به اپلیکیشن موبایل ارسال می‌کند. این سنسور نیز مانند سینوکر، تحت پوشش برخی بیمه‌ها قرار دارد که می‌تواند هزینه آن را برای بیماران کاهش دهد.
• مقاومت به آب: این سنسور ضد آب است و کاربر می‌تواند با آن حمام کرده و به فعالیت‌های آبی بپردازد.
• میزان روزهای قابل استفاده بودن: هر سنسور GS1 تا ۱۴ روز قابل استفاده است.
• محدودیت سنی: اطلاعات دقیقی در مورد محدودیت سنی این سنسور به طور عمومی در دسترس نیست، اما معمولاً برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است.
• دقت: سایبایونیکس GS1 با MARD برابر با ۸.۸۳٪، در زمره دقیق‌ترین سنسورهای موجود قرار می‌گیرد و نیازی به کالیبراسیون با گلوکومتر ندارد.
• قیمت: قیمت هر سنسور در حدود ۴,۵۰۰,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان است. با توجه به دوره مصرف ۱۴ روزه، هزینه ماهانه آن تقریباً ۹,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان خواهد بود.
• کاربردی بودن نرم‌افزار: اپلیکیشن SIBIONICS امکانات کاملی از جمله نمایش نمودارها، گزارش‌ها و هشدارهای قابل تنظیم را ارائه می‌دهد. همچنین قابلیت اشتراک‌گذاری داده‌ها با پزشک نیز در آن تعبیه شده است. این نرم‌افزار از زبان فارسی پشتیبانی نمی‌کند.

۵. سنسور مدترونیک گاردین (Medtronic Guardian)

سنسورهای مدترونیک اغلب به عنوان بخشی از سیستم یکپارچه پمپ انسولین این شرکت استفاده می‌شوند، اما به صورت مستقل نیز قابل استفاده هستند.

• توضیحات کلی: سنسورهای سری گاردین، مانند Guardian 3، به صورت مستقیم با پمپ‌های انسولین مدترونیک (مانند سری ۶ و ۷) ارتباط برقرار کرده و امکان ایجاد یک سیستم حلقه بسته هیبریدی را فراهم می‌کنند. این سنسورها نیز اطلاعات را به صورت مداوم ارسال می‌کنند.
• مقاومت به آب: این سنسورها ضد آب هستند و برای شنا و دوش گرفتن مناسب‌اند.
• میزان روزهای قابل استفاده بودن: هر سنسور گاردین تا ۷ روز قابل استفاده است که کوتاه‌ترین دوره مصرف در میان رقبای اصلی است.
• محدودیت سنی: بسته به مدل پمپ و سنسور، محدودیت سنی می‌تواند متفاوت باشد، اما به طور کلی برای کودکان و بزرگسالان تایید شده است.
• دقت: دقت سنسور Guardian 3 دارای MARD در بازه ۹ تا ۱۰ درصد است. یکی از نکات مهم در مورد این سنسور، نیاز به کالیبراسیون دوره‌ای با استفاده از دستگاه گلوکومتر (حداقل دو بار در روز) برای حفظ دقت است.
• قیمت: هزینه این سنسورها نیز بالا بوده و با توجه به دوره مصرف ۷ روزه، هزینه ماهانه آن قابل توجه خواهد بود. قیمت‌ها به دلیل نوسانات و وابستگی به پمپ انسولین متغیر است.
• کاربردی بودن نرم‌افزار: اپلیکیشن Guardian Connect به کاربر اجازه می‌دهد تا اطلاعات قند خون را بر روی گوشی هوشمند خود مشاهده کند. تمرکز اصلی این سیستم بر یکپارچگی با اکوسیستم مدترونیک است و ممکن است به عنوان یک CGM مستقل، پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به سایر برندها داشته باشد.

جدول مقایسه‌ای سنسورهای پایش مداوم قند خون در ایران

نتیجه‌گیری و توصیه‌های تخصصی

انتخاب سنسور پایش مداوم قند خون یک تصمیم کاملاً شخصی است و باید با در نظر گرفتن نیازها، سبک زندگی، بودجه و توصیه‌های پزشک معالج صورت گیرد.

• برای بیمارانی که به دنبال راهکاری با طولانی‌ترین دوره مصرف، پشتیبانی از زبان فارسی و هزینه ماهانه منطقی‌تر هستند، سنسور سینوکر iCan i3 یک گزینه بسیار جذاب و کاربردی است. پوشش بیمه‌ای این سنسور نیز مزیت مهمی محسوب می‌شود.
• سنسور سایبایونیکس GS1 نیز با دقت بالا و دوره مصرف ۱۴ روزه، یک رقیب جدی و انتخاب عالی، به‌ویژه با در نظر گرفتن پوشش بیمه‌ای، به شمار می‌رود.
• افرادی که با برندهای جهانی آشناتر هستند و مشکلی با اسکن کردن سنسور ندارند، می‌توانند فری استایل لیبره ۲ را انتخاب کنند.
• دکسکام G6 برای بیمارانی که نهایت دقت و پیشرفته‌ترین امکانات هشدار را نیاز دارند و محدودیت بودجه ندارند، استاندارد طلایی محسوب می‌شود. این سنسور به‌ویژه برای کودکان و افرادی که مستعد افت قندهای شبانه شدید هستند، بسیار مفید است.
• سنسور مدترونیک گاردین عمدتاً برای کاربرانی توصیه می‌شود که از پمپ انسولین مدترونیک استفاده می‌کنند و قصد دارند از مزایای یک سیستم یکپارچه بهره‌مند شوند. نیاز به کالیبراسیون مکرر می‌تواند برای برخی کاربران یک نقطه ضعف باشد.

در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که استفاده از هر یک از این سنسورها گامی بزرگ در جهت مدیریت بهتر دیابت است اما آموزش صحیح به بیمار در مورد نحوه استفاده از دستگاه، تفسیر داده‌ها و واکنش مناسب به هشدارها، کلید موفقیت در استفاده از این فناوری پیشرفته است. چراکه در نهایت این داده ها باید منجر به دقت در تغذیه و تنظیم صحیح دوز انسولین شود: در این راه، همراهی با متخصصین بروز کتونیا، برای هر بیمار دیابتی بالای 5 سال، بسیار سومند است چراکه برای هر بیمار بصورت همزمان پزشک ، متخصص تغذیه ، روانشناس و فیزیلوژیست ورزشی تعریف شده و این هماهنگی، تضمین کننده سلامت و سبک زندگی سالم هر دیابتی خواهد بود.