در بیماری کبد چرب، چربی اضافی در سلول های کبدی ذخیره می شود و در آنجا تجمع می یابد. اما چه عواملی می توانند باعث این تجمع چربی شوند؟
نوشیدن بیش از حد الکل می تواند باعث AFLD شود. در واقع مصرف زیاد الکل می تواند فرآیندهای متابولیک را در کبد تغییر دهد، برخی از این محصولات متابولیک می توانند با اسیدهای چرب ترکیب شده و منجر به تشکیل انواعی از چربی شوند که در کبد انباشته می شوند.
در افرادی که زیاد الکل نمی نوشند، علت بیماری کبد چرب کمتر مشخص است. این امکان وجود دارد که بدن این افراد بیش از حد چربی تولید می کند یا به اندازه کافی چربی را متابولیزه نمی کند.
به نظر می رسد که در افرادی که الکل زیادی مصرف نمیکنند و به بیماری کبد چرب مبتلا میشوند، این عوامل می توانند نقش داشته باشند: چاقی، دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، سطوح بالای چربی به خصوص تری گلیسیرید در خون و سندرم متابولیک.
سایر علل بالقوه کبد چرب نیز عبارتند از: بارداری، عوارض جانبی برخی از انواع داروها، برخی از انواع عفونت ها مانند هپاتیت C، و بعضی از شرایط ژنتیکی نادر.
کبد چرب چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر پزشک شما مشکوک باشد که ممکن است کبد چرب داشته باشید، این موارد را از شما خواهد جویا خواهد شد:
- سابقه پزشکی خانوادگی شما، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدی
- مصرف الکل و سایر عادات سبک زندگی شما
- هر شرایط خاص پزشکی و بیماری که دارید،
- هر دارویی که مصرف می کنید
- تغییرات اخیر در سلامت شما
اگر خستگی، از دست دادن اشتها یا علائم غیر قابل توضیح دیگری را نیز به تازگی تجربه کرده اید، حتما آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
در افرادی که الکل زیادی مصرف نمیکنند و به بیماری کبد چرب مبتلا میشوند، این عوامل می توانند نقش داشته باشند: چاقی، دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، سطوح بالای چربی به خصوص تری گلیسیرید در خون و سندرم متابولیک.
معاینه بدنی
برای بررسی التهاب کبد، پزشک ممکن است شکم شما را لمس یا فشار دهد. چراکه اگر کبد شما بزرگ شده باشد، ممکن است پزشک آن را احساس کنند. البته این احتمال را نباید نادیده گرفت که ممکن است کبد بدون بزرگ شدن، ملتهب شود. در نتیجه لمس کبد نمیتواند راه تشخیص قطعی یا مناسبی برای بررسی التهاب آن باشد.
آزمایشات خون
اصولا بیماری کبد چرب پس از نشان دادن افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون تشخیص داده می شود. برای مثال، پزشک ممکن است آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را برای بررسی آنزیم های کبدی شما تجویز کند.افزایش آنزیم های کبدی نشانه التهاب کبد است. با اینکه بیماری کبد چرب یکی از علل بالقوه التهاب کبد است، اما تنها علت آن نیست. اگر نتایج آزمایشات شما برای افزایش آنزیم های کبدی مثبت باشد، پزشک آزمایش های بیشتری را برای شناسایی علت التهاب تجویز خواهد کرد.
مطالعات تصویربرداری
پزشک شما ممکن است از یک یا چند مورد از آزمایش های تصویربرداری زیر برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات کبدی استفاده کند:
- معاینه سونوگرافی
- سی تی اسکن
- اسکن ام آر آی
همچنین ممکن است آزمایشی به نام الاستوگرافی گذرا با کنترل ارتعاش (VCTE، FibroScan) را تجویز کنند. این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس پایین برای اندازه گیری سفتی کبد استفاده می کند که می تواند به بررسی جای زخم کمک کند.
سیروز کبدی می تواند منجر به نارسایی کبد شود و متاسفانه اگر دچار نارسایی کبدی شوید، ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشید.
بیوپسی (برداشتن بافت) کبد
بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می شود.در طول بیوپسی کبد، پزشک یک سوزن را به کبد شما وارد می کند و یک تکه بافت را برای معاینه برمی دارد. البته برای کاهش درد از یک بی حس کننده موضعی استفاده می شود.
این آزمایش می تواند به تشخیص اینکه آیا شما بیماری کبد چرب و اسکار کبدی دارید یا خیر کمک کند.
کبد چرب چگونه درمان می شود و آیا برگشت پذیر است؟
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب تایید نشده است. تحقیقات بیشتری برای توسعه و آزمایش داروهایی برای درمان این بیماری مورد نیاز است. اما در بسیاری از موارد، تغییر سبک زندگی می تواند به معکوس کردن بیشتر مراحل بیماری کبد چرب کمک کند. ممکن است پزشک چنین توصیه هایی را برای شما داشته باشد:
- الکل را محدود کنید یا کلا از آن اجتناب کنید
- برای کاهش وزن قدم هایی اساسی بردارید
- تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید
- از مصرف داروها و مکمل هایی که برای کبد شما سخت هستند خودداری کنید
اگر مبتلا به AFLD هستید، پزشک از شما میخواهد که الکل را به طور کامل حذف کنید و در صورت داشتن اختلال مصرف الکل (AUD) یک برنامه سم زدایی را به شما توصیه کند. توجه داشته باشید که چندین عفونت ویروسی نیز می تواند به کبد آسیب برساند. برای محافظت از سلامت کبد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند واکسن های هپاتیت A و هپاتیت B را دریافت کنید. بسته به وضعیت شما، ممکن است غربالگری های منظم برای هپاتیت C را نیز توصیه کند.
سیروزکبدی نیز عوارض مختلفی ایجاد می کند، از جمله:
- فشار خون پورتال، زمانی که فشار خون در ورید پورتال کبد بیش از حد بالا باشد
- افزایش خطر عفونت
- سرطان کبد
اگر دچار عوارض سیروز شده اید، پزشک ممکن است درمان های اضافی مانند داروها یا جراحی را توصیه کند.سیروز همچنین می تواند منجر به نارسایی کبد شود. متاسفانه اگر دچار نارسایی کبدی شوید، ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشید.
