• نوشیدنی های شیرین شده با شکر

شکر به شکل ساکارز یا شربت ذرت با فروکتوز بالا، که هر دو از مقادیر تقریبا مساوی گلوکز و فروکتوز تشکیل شده اند، به بسیاری از محصولات غذایی تولیدی اضافه می شود. نوشیدنی های شیرین شده با شکر منبع اصلی قند افزوده در رژیم های غذایی در سراسر جهان هستند و شامل نوشابه های گازدار، نوشیدنی های با طعم میوه و نوشیدنی های ورزشی هستند. به طور متوسط، این نوشیدنی ها تقریباً 7٪ از کالری روزانه^[۱]و نزدیک به 50٪ از قندهای اضافه شده در رژیم غذایی را تشکیل می دهند^[۲] . اگرچه روند مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر در سال های اخیر کاهش یافته است، تقریباً 66٪ از جوانان ایالات متحده هنوز حداقل یک نوشیدنی های شیرین شده با شکر در روز مصرف می کنند. سایر عوامل اصلی در مصرف قند افزوده شامل آب نبات و دسرها هستند که بسته به سن تقریباً 4 تا 9 درصد انرژی دریافتی روزانه را تشکیل می دهند.^[۳]

• نوشیدنی های شیرین و سلامتی

اینکه آیا افزایش مصرف شکر عامل اصلی اپیدمی چاقی، دیابت نوع 2 و بیماری کبد چرب غیر الکلی است، بحث برانگیز است . مصرف بیشتر این نوشیدنی ها به طور مداوم با شاخص های خطر قلبی متابولیک بالاتر مرتبط است ^[۴] .

• چاقی و اضافه وزن

چندین مطالعه بزرگ افزایش مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر را با افزایش وزن بدن مرتبط می‌دانند، و بیشتر این افزایش وزن احتمالاً به دلیل افزایش مصرف انرژی کل است . نوشیدنی های شیرین شده با شکر ممکن است با افزایش چاقی احشایی، که بخش عمده ای از افزایش وزن را تشکیل می دهد، خطر قلبی متابولیک را افزایش دهند. یک مطالعه آینده‌نگر اخیر نشان داد که مصرف‌کنندگان نوشیدنی های شیرین شده با شکر روزانه 29 درصد افزایش بیشتری در حجم بافت چربی احشایی در طی 6 سال در مقایسه با غیر مصرف‌کنندگان داشتند^[۵] . شواهدی مبنی بر اینکه مصرف 1 لیتر نوشیدنی های شیرین شده با شکر در روز به مدت 6 ماه باعث افزایش چربی احشایی و کبدی می‌شود، وجود دارد^[۶] . در حالی که افزایش چاقی احشایی یک عامل خطر اصلی متابولیک قلبی است،نوشیدنی های شیرین شده با شکر ممکن است مستقل از چاقی خطر را افزایش دهند. به عنوان مثال، مصرف روزانه نوشیدنی های شیرین شده با شکر با مشخصات متابولیک ناسالم در بین طبقات BMI و با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مستقل از چاقی همراه است^[۷] .

• چربی خون

هیپرتری گلیسیریدمی (افزایش تریگلیسرید خون) یک عامل خطر اصلی قلبی عروقی است و مکانیسم دیگری است که توسط آن نوشیدنی های شیرین شده با شکر ممکن است خطر قلبی عروقی را افزایش دهند. تعداداز مطالعات خطر دیس لیپیدمی(اختلال چربی خون) را با مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر مورد بررسی قرار داده اند و این مطالعات نشان می دهد که شیوع دیس لیپیدمی با مصرف بیشتر نوشیدنی های شیرین شده با شکر افزایش می یابد^[۸] . یک بررسی گزارش داد که مصرف بیش از 1 نوشابه در روز در مقایسه با مصرف کمتر از 1 نوشابه در روز، شانس ابتلا به هیپرتری گلیسیریدمی را در طی 4 سال 25 درصد افزایش می دهد^[۹] . علاوه بر این، دو مطالعه اخیر نشان داد که مصرف روزانه نوشیدنی های شیرین شده با شکر با تقریباً 25٪ بیشتر خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب در مردان و زنان در مقایسه با غیر مصرف‌کنندگان مرتبط است ^[۱۰] .

• فشار خون

مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر همچنین با فشار خون بالا، یکی دیگر از عوامل خطر اصلی قلبی عروقی مرتبط است. یک مطالعه اخیر نشان داد که در میان مصرف کنندگان بالاترین میزان مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر در مقایسه با کمترین مییزان مصرف، 12 درصد افزایش متوسطی در خطر فشار خون بالا وجود دارد . بنابراین، مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر ممکن است به فشار خون بالا منجر شود^[۱۱] .

• مکانیسم

بر اساس مطالعات که عمدتاً در حیوانات انجام شده است، به نظر می‌رسد که جزء فروکتوز موجود در نوشیدنی های شیرین شده با شکر و شکر افزوده شده به طور ویژه مضر باشد. مطالعات نشان می دهد که تغذیه حیوانات با مقادیر زیاد فروکتوز می تواند به سرعت ویژگی های متعددی از سندرم متابولیک از جمله چاقی، دیس لیپیدمی، کبد چرب، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین و دیابت را ایجاد کند^[۱۲] . برخی از مطالعات در انسان نیز نشان می‌دهند که تغذیه بیش از حد با فروکتوز می‌تواند باعث افزایش چاقی احشایی، هیپرتری‌گلیسریدمی پس از غذا و مقاومت به انسولین شود .^[۱۳] همچنین این مطلب را بخوانیدآیا فروکتوز بهتر از شکر است؟ بررسی تأثیر زیاد مصرف فروکتوز بر سلامتی

• جمع بندی

در مجموع، تحقیقات اخیر نشان داده است که مصرف بالای نوشیدنی های شیرین شده با قند باعث ایجاد اثرات منفی بر سلامت انسان می شود. این نوشیدنی ها باعث اضافه وزن، افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت و بیماری های قلبی عروقی می شود. همچنین، مصرف بیش از حد این نوشیدنی ها می تواند باعث ایجاد تغییراتی در سطح هورمون های بدن، کیفیت خواب، سیستم ایمنی بدن، بافت های استخوانی و کلیه ها شود.

برای جلوگیری از اثرات منفی نوشیدنی های شیرین شده با قند بر سلامتی، توصیه می شود که مقدار مصرف نوشیدنی های شیرین شده با قند را محدود کنید و بجای آن از نوشیدنی های سالمتر مانند آب معدنی، چای کم رنگ، قهوه، شیر و لبنیات و سایر خوراکی های سالم استفاده کنید.