اگر نام «سندرم تخمدان پلی کیستیک» (PCOS) را شنیده‌اید، احتمالاً با انبوهی از اطلاعات گیج‌کننده و گاهی ترسناک روبرو شده‌اید. از چاقی و ناباروری گرفته تا دیابت و مشکلات پوستی.
اما PCOS واقعاً چیست؟ آیا فقط یک مشکل مربوط به تخمدان است؟ آیا همه مبتلایان چاق هستند؟ و آن «کیست‌ها» دقیقاً چه معنایی دارند؟
ما اینجا هستیم تا این مجموعه مباحث را شروع کنیم و یک بار برای همیشه، PCOS را به زبان ساده رمزگشایی کنیم.
🌟 تایید شده توسط کادر متخصصین پزشکی و تغذیه کتونیا
این مقاله با هدف آگاهی شما منتشر شده است. توصیه می کنیم برای هرگونه مشاوره پزشکی، تشخیص یا درمان، با یک متخصص مشورت کنید✅
PCOS فقط یک مشکل زنانه نیست؛ یک اختلال متابولیک است!
اولین و مهم‌ترین چیزی که باید بدانید این است: PCOS یک بیماری صرفاً مربوط به تخمدان‌ها نیست. این یک اختلال هورمونی و متابولیک پیچیده است که تمام بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این سندرم، شایع‌ترین اختلال هورمونی در زنان در سنین باروری است و تخمین زده می‌شود که از هر ۱۰ زن، یک نفر با آن درگیر است (که بسیاری از آنها هنوز تشخیص داده نشده‌اند!).
معنی «پلی کیستیک» چیست؟ (یک نام‌گذاری گیج‌کننده)
بیایید با نام آن شروع کنیم. «پلی کیستیک» یعنی «چند کیستی».
وقتی پزشک در سونوگرافی به شما می‌گوید تخمدان‌هایتان «پلی کیستیک» است، منظور کیست‌های بزرگ و ترسناکی که نیاز به جراحی دارند، نیست!
در واقع، این‌ها «کیست» نیستند، بلکه فولیکول‌های کوچک و نابالغی هستند که رشدشان در نیمه‌راه متوقف شده است. در یک چرخه قاعدگی سالم، یک فولیکول غالب می‌شود، تخمک آزاد می‌کند (تخمک‌گذاری) و بقیه از بین می‌روند. در PCOS، به دلیل عدم تعادل هورمونی، تخمک‌گذاری به درستی رخ نمی‌دهد و این فولیکول‌های کوچک در تخمدان تجمع می‌کنند و ظاهری شبیه «گردنبند مروارید» در سونوگرافی ایجاد می‌کنند.
سه ستون اصلی PCOS (اما لازم نیست هر سه را داشته باشید!)
تشخیص PCOS معمولاً بر اساس وجود حداقل دو مورد از سه معیار زیر است:
۱. اختلال در تخمک‌گذاری (پریودهای نامنظم): این شایع‌ترین علامت است. پریودهای شما ممکن است خیلی دیر به دیر (بیش از ۳۵ روز)، خیلی نزدیک به هم، یا اصلاً رخ ندهند.
۲. علائم بالا بودن آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه): بدن زنان به طور طبیعی مقداری آندروژن (مثل تستوسترون) تولید می‌کند. در PCOS، این مقدار افزایش می‌یابد و باعث علائم فیزیکی مانند:
* آکنه (به خصوص در ناحیه چانه و فک)
* هیرسوتیسم (رشد موهای زائد ضخیم در صورت، سینه و پشت)
* ریزش مو با الگوی مردانه (در جلوی سر)
۳. تخمدان‌های پلی کیستیک در سونوگرافی: همان چیزی که در بالا توضیح دادیم (تجمع فولیکول‌های کوچک).
موتور محرک پنهان: مقاومت به انسولین
حالا به بخش کلیدی ماجرا می‌رسیم که اغلب نادیده گرفته می‌شود. در بسیاری از زنان مبتلا به PCOS (اما نه همه آنها)، یک مشکل اساسی به نام مقاومت به انسولین وجود دارد.
انسولین هورمونی است که قند (گلوکز) را از خون به داخل سلول‌ها هدایت می‌کند تا به عنوان انرژی مصرف شود.
وقتی بدن شما به انسولین «مقاوم» می‌شود، سلول‌ها به خوبی به آن پاسخ نمی‌دهند. در نتیجه، بدن برای جبران، انسولین بیشتری تولید می‌کند.
این سطح بالای انسولین در خون، مانند یک سیگنال اشتباه، به تخمدان‌ها دستور می‌دهد که تولید هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) را افزایش دهند. و این آندروژن‌های بالا، جلوی تخمک‌گذاری منظم را می‌گیرند و چرخه معیوب PCOS آغاز می‌شود!
به همین دلیل است که PCOS ارتباط بسیار نزدیکی با دیابت نوع ۲ و چاقی شکمی دارد.
شروع سفر ما
درک این نکته که PCOS یک اختلال متابولیک با ریشه هورمونی است (و نه فقط چند کیست ساده)، اولین قدم برای مدیریت صحیح آن است.
این تازه شروع ماجراست. در قسمت‌های بعدی این مجموعه، عمیق‌تر به موضوعات زیر خواهیم پرداخت:
- آیا PCOS انواع مختلفی دارد؟ (بله!)
- ارتباط دقیق انسولین و PCOS چیست؟
- آیا درمان PCOS فقط مصرف قرص‌های ضد بارداری است؟
- نقش تغذیه، استرس و سبک زندگی در مدیریت آن چیست؟
در مقالات بعدی ، سایر مسائل را به صورت کامل بررسی خواهیم کرد. مجله سبک زندگی و دیابت را دنبال کنید.
