در دنیای دیابت، نام‌های مختلفی برای انسولین‌ها وجود دارد که بر اساس سرعت و مدت اثرشان دسته‌بندی می‌شوند. اما گاهی اصطلاحاتی مانند “انسولین کریستال” نیز شنیده می‌شود که می‌تواند باعث سردرگمی شود. این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهد که این اصطلاح به چه معناست و چرا یک ویژگی مهم در تاریخ تکامل انسولین محسوب می‌شود.
🌟 تایید شده توسط کادر متخصصین پزشکی و تغذیه کتونیا
این مقاله با هدف آگاهی شما منتشر شده است. توصیه می کنیم برای هرگونه مشاوره پزشکی، تشخیص یا درمان، با یک متخصص مشورت کنید✅
انسولین کریستال چیست؟
انسولین کریستال یا “Crystalline Insulin” به فرم بسیار خالص‌شده‌ی انسولین اشاره دارد که در فرآیند تولید، مولکول‌های آن به شکل کریستال‌های منظم درآمده‌اند. در دهه‌های اولیه کشف انسولین، یکی از بزرگترین چالش‌ها، خالص‌سازی انسولین استخراج شده از منابع حیوانی (معمولاً گاو و خوک) بود. ناخالصی‌ها باعث واکنش‌های آلرژیک و عدم پایداری دوز دارو می‌شدند.
دانشمندان کشف کردند که با افزودن روی (Zinc) به محلول انسولین، می‌توانند مولکول‌های انسولین را وادار به تشکیل ساختارهای کریستالی کنند. این فرآیند کریستالیزاسیون، روشی فوق‌العاده مؤثر برای جداسازی انسولین خالص از سایر مواد و پروتئین‌های ناخواسته بود.
بنابراین، “کریستال” بودن یک ویژگی مربوط به فرآیند خالص‌سازی و پایداری انسولین است، نه یک دسته درمانی مجزا.
آیا انسولین کریستال یک نوع انسولین است؟
خیر. امروزه وقتی از انواع انسولین صحبت می‌کنیم، آن‌ها را بر اساس زمان‌بندی اثرشان طبقه‌بندی می‌کنیم:
- سریع‌الاثر (Rapid-acting): مانند نوورپید و هومالوگ
- کوتاه‌اثر (Short-acting): مانند انسولین رگولار (Regular)
- متوسط‌اثر (Intermediate-acting): مانند NPH
- طولانی‌اثر (Long-acting): مانند لانتوس و تریسیبا
از نظر تاریخی، انسولین رگولار (Regular) اولین انسولینی بود که به شکل کریستالی و با خلوص بالا تولید شد و به آن “انسولین کریستال روی” (Crystalline Zinc Insulin) نیز گفته می‌شد. این انسولین شفاف و بی‌رنگ است و اثر آن حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از تزریق شروع می‌شود.
در واقع، امروزه تقریباً تمام انسولین‌های مدرن به لطف فناوری‌های پیشرفته، بسیار خالص هستند، اما اصطلاح “کریستال” به عنوان یک توصیف اصلی دیگر برای آن‌ها به کار نمی‌رود و بیشتر به همان انسولین رگولار اولیه اطلاق می‌شود.
جمع‌بندی
- یک ویژگی است، نه یک نوع: “کریستال” بودن به ساختار مولکولی خالص و پایدار انسولین اشاره دارد که از طریق فرآیند کریستالیزاسیون (معمولاً با روی) به دست می‌آید.
- ارتباط تاریخی: این اصطلاح بیشتر با انسولین رگولار (Regular)، که اولین انسولین با خلوص بالا بود، گره خورده است.
- اهمیت: فرآیند کریستالیزاسیون یک گام بزرگ در تاریخ درمان دیابت بود که منجر به تولید انسولین‌های ایمن‌تر، پایدارتر و با دوزهای قابل اعتماد شد
بنابراین، اگر جایی اصطلاح “انسولین کریستال” را شنیدید، به احتمال زیاد منظور همان انسولین رگولار (کوتاه‌اثر) است که به دلیل ساختار خالص و کریستالی‌اش در تاریخ علم پزشکی شناخته می‌شود.
حتما با سوالاتی از این دست زیاد مواجه شده بودید، اما اصولا امکان گفتگوی طولانی با پزشک امکانپذیر نیست. اما در کتونیا، متخصصین پزشکی، تغذیه، روانشناسی و فیزیلوژی ورزشی در یک مدت زمان حداقل 20 دقیقه علاوه بر بررسی و پاسخگویی، آموزش های لازم را هم به شما ارائه خواهند داد. پس اگر شما یا عزیزانتان در کنترل دیابت خود دچار چالش هستید، با وجود تلاش فراوان به نتیجه دلخواه نمی‌رسید، یا به تشخیص فعلی خود شک دارید، همین امروز برای یک جلسه ارزیابی اولیه با تیم متخصصان پزشکی، تغذیه، روانشناسی و ورزشی کتونیا اقدام کنید.
