عوامل خطر سندرم متابولیک با چاقی مرتبط هستند. دو عامل خطرناک توسط موسسه ملی قلب، ریه و خون  (National Heart, Lung, and Blood InstituteTrusted Source) ) اینگونه معرفی می شوند:[۲]

• • چاقی مرکزی یا چربی اضافی در قسمت های میانی و فوقانی بدن: یعنی داشتن دور کمر بیش از ۸۸ سانتیمتر برای زنان و بیش از ۱۰۲ سانتیمتر برای مردان. افزایش دور کمر شکلی از چاقی است که به شدت با سندرم متابولیک مرتبط است.

• • مقاومت به انسولین: که استفاده از قند را برای بدن دشوار می کند.

در این میان عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش دهند. این عوامل شامل:

• • سن

• • سابقه خانوادگی متابولیک

• • ورزش نکردن کافی

• • داشتن آپنه انسدادی خواب، بیماری مزمن کلیه، یا بیماری کبد چرب غیر الکلی

• • یا تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک

• • جنسیت و نژاد[۳][۴]

علائم و نشانه بیماری متابولیک چیست؟

ممکن است ابتلا به سندرم متابولیک علائم خاصی نداشته باشد. اما یکی از نشانه هایی که ممکن است قابل مشاهده باشد، دور کمر بزرگتر یا بدن سیبی شکل است. ممکن است حتی قندخون بالا داشته باشید و تا به امروز متوجه آن نشده باشید که میتوان از علائم دیابت از جمله تشنگی، تاری دید، سردرد و خستگی به آن مشکوک شوید.

اگر یکی از پنج عامل خطر ابتلا به سندرم متابولیک را دارید، با یک پزشک صحبت کنید تا مشخص شود که آیا باید برای سایر عوامل مورد آزمایش قرار بگیرید یا خیر.

سندرم متابولیک چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص سندرم متابولیک، پزشک باید چندین آزمایش مختلف را انجام دهد که از نتایج این آزمایشات برای بررسی سه نشانه یا بیشتر از این اختلال استفاده می شود.

مطابق با بهترین شیوه های ۲۰۲۱منابع مورد اعتماد ، آزمایشات و سطوح در معرض خطر عبارتند از:[۵]

• • دور کمر: ۱۰۱ سانتی متر برای مردان یا ۸۸ سانتی متر برای زنان یک عامل خطر محسوب می شود.

• • تری گلیسیرید خون ناشتا:  سطحی معادل یا بیشتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر خون نشان دهنده یک عامل خطر است.

• • سطح کلسترول: سطوح لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) در خون شما اندازه گرفته می شود. سطح HDL 40 میلی گرم در دسی لیتر در مردان یا 50 میلی گرم در دسی لیتر در زنان در معرض خطر در نظر گرفته می شود.

• • فشار خون: فشار خون سیستولیک در محدوده ۱۳۰ میلی متر جیوه یا بالاتر یا فشار خون دیاستولیک در ۸۵ میلی متر جیوه یا بالاتر نشان می دهد که ممکن است در معرض خطر باشید.

• • سطح گلوکز ناشتا  l00 mg/dL یا بیشتر به عنوان یک عامل خطر در نظر گرفته می شود.

اگر سه مورد یا بیش از آن در نتایج این تست ها، در محدوده های بالا باشند، ممکن است به سندرم متابولیک مبتلا باشید.

برای درمان سندرم متابولیک کلیک کنید .

علل سندرم متابولیک چیست؟

داشتن وزن اضافی در ناحیه شکم می تواند منجر به تجمع چربی در کبد و سلول های ماهیچه ای شود. در این حالت در سلول های بدن مقاومت به انسولین ایجاد می شود؛ به این معنا که سلول های شما به انسولین پاسخ نمی دهند. این مسئله می تواند منجر به افزایش سطح انسولین و سطح قند خون شود. اگر سطح قند خون شما بیش از حد بالا باشد، ممکن است به دیابت نوع ۲ مبتلا شوید .

عوارض سندرم متابولیک چیست؟

عوارضی که ممکن است ناشی از سندرم متابولیک باشد غالبا جدی و طولانی مدت (مزمن) هستند. برخی از این عوارض عبارتند از:

• • سخت شدن شریان ها (آترواسکلروز)

• • دیابت

• • حمله قلبی

• • بیماری کلیوی

• • سکته

• • بیماری کبد چرب غیر الکلی

• • بیماری شریان محیطی

• • بیماری قلب و عروقی

متاسفانه اگر دیابت ایجاد شود، ممکن است در معرض خطر عوارض سلامتی دیگری باشید، از جمله:

• • آسیب چشم (رتینوپاتی)

• • آسیب عصبی (نوروپاتی)

• • بیماری کلیوی

• • قطع اندام

خلاصه مطلب

سندرم متابولیک چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

سندرم متابولیک مجموعه‌ای از پنج عامل خطر است که احتمال بروز بیماری‌های قلبی، دیابت، و سکته را افزایش می‌دهد. این عوامل شامل فشار خون بالا، قند خون بالا، چربی اضافی دور کمر، سطح بالای تری گلیسیرید، و سطح پایین کلسترول HDL می‌باشد. ابتلا به سه یا بیشتر از این عوامل خطر، به تشخیص سندرم متابولیک منجر می‌شود.

عوامل خطر سندرم متابولیک

عوامل خطر این سندرم شامل چاقی مرکزی، مقاومت به انسولین، افزایش سن، سابقه خانوادگی، عدم ورزش کافی، و برخی بیماری‌ها مانند آپنه خواب و بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌باشد.

علل و عوارض سندرم متابولیک

علت اصلی این سندرم، چربی اضافی در ناحیه شکم است که منجر به مقاومت به انسولین و افزایش سطح قند خون می‌شود. عوارض این بیماری شامل دیابت نوع ۲، آترواسکلروز، بیماری قلبی، و سکته است.

تشخیص و درمان سندرم متابولیک

تشخیص این سندرم با اندازه‌گیری دور کمر، سطح تری گلیسیرید، فشار خون، و سطح قند خون ناشتا انجام می‌شود. اگر سه یا بیشتر از این معیارها در محدوده‌های خطر باشند، فرد ممکن است به سندرم متابولیک مبتلا باشد.

برای مشاوره رایگان و درمان سندرم متابولیک، کلیک کنید.

منابع:

[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5996331/

[2] https://www.nhlbi.nih.gov/health/metabolic-syndrome

[3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19278602//

[4] https://www.heart.org/en/health-topics/metabolic-syndrome/your-risk-for-metabolic-syndrome/

[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459248/