عوامل متعددی خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش می دهد، که به غیر از یک عامل، مابقی موارد ریشه در سبک ناسالم زندگی دارد. به طور کلی عوامل ابتلا به پانکراتیت را می توان اینگونه برشمرد: مصرف زیاد الکل (بیش از دو نوشیدنی در روز)، چاقی، کشیدن سیگار ، ژنتیک، رژیم غذایی نامناسب و برخی از داروها.

متاسفانه ترکیب عوامل فوق مانند سیگار کشیدن و داشتن سابقه خانوادگی پانکراتیت، و یا سیگار کشیدن و نوشیدن الکل نیز ممکن است خطر پانکراتیت حاد را افزایش دهد که به پانکراتیت مزمن تبدیل خواهد شد.

عوارض پانکراتیت

برخی از افراد ممکن است دچار عوارض خطرناکِ پانکراتیت شوند، مانند: سرطان پانکراس، سوء تغذیه، دیابت و عفونت های پانکراس. هرچند این عوارض نادر هستند، اما در افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن شایع تر خواهد بود.

یکی دیگر از عوارض را میتوان کیست های کاذب دانست. هنگامی که بافت و سایر مواد زائد روی پانکراس شما جمع می شوند، می تواند باعث ایجاد کیست های کاذب شود. این کیست ها ممکن است خود به خود از بین بروند اما اگر پاره شوند، می توانند باعث عفونت و خونریزی شوند که در صورت عدم درمان حتی کشنده خواهد بود.

تشخیص پانکراتیت

تشخیص اولیه این بیماری شامل ترکیبی از آزمایش‌های خون و مطالعات تصویربرداری خواهد بود. اما اگر پانکراتیت حاد دارید، درد شدید شکمی نیز خواهید داشت. در آزمایش خون ممکن است افزایش قابل توجهی از سطح آنزیم های پانکراس شما را نشان دهد. در کنار این آزمایشات، انواع مختلف سونوگرافی، ام آر آی و سی تی اسکن می توانند آناتومی پانکراس، علائم التهاب و اطلاعات مربوط به مجاری صفراوی و پانکراس را نیز نشان دهند. آزمایش چربی مدفوع همچنین می تواند تعیین کند که آیا مدفوع شما دارای محتوای چربی بالاتر از حد طبیعی است یا خیر.

درمان پانکراتیت

درمان پانکراتیت حاد یا مزمن اغلب شامل بستری شدن در بیمارستان است. پانکراس نقش مهمی در فرآیندهای گوارشی شما دارد و برای بهبودی نیاز به استراحت دارد. به همین دلیل، ممکن است مایعات و مواد غذایی خاص را به صورت داخل وریدی (IV) یا از طریق لوله ای که از بینی شما مستقیماً به معده شما می رود، دریافت کنید.

دارو در این موارد ممکن است به مدیریت درد کمک کند. ضمن آنکه اگر پانکراس شما به خودی خود به اندازه کافی از هورمون های گوارشی تولید نکند، ممکن است آنزیم های گوارشی مصنوعی را برای پانکراتیت مزمن دریافت کنید. شروع مجدد رژیم خوراکی به شرایط شما بستگی دارد. برخی از افراد پس از چند روز احساس بهتری دارند اما افراد دیگر به یک یا دو هفته برای بهبودی کافی نیاز دارند.

عمل جراحي

در صورتی که سایر درمان‌ها مؤثر نباشند، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. در صورتِ تشخیصِ سنگ کیسه صفرا، جراحی برای برداشتن کیسه صفرا آخرین راهکار است. در جراحی همچنین می‌توان قسمت‌های بیمار و غیر قابل درمانِ پانکراس را نیز حذف کرد.

تست عملکرد پانکراس

تست عملکرد پانکراس که تست تحریک سکرتین نیز نامیده می شود، نشان می دهد که آیا پانکراس شما به طور طبیعی به سکرتین پاسخ می دهد یا خیر. سکرتین هورمونی است که باعث می شود پانکراس مایعی ترشح کند که به هضم غذا کمک می کند.در طول آزمایش، پزشک لوله‌ای را از بینی یا گلو عبور داده و وارد روده کوچک شما می‌کند. آنها سکرتین را به رگ شما تزریق می کنند، سپس نمونه هایی از مایع را از طریق لوله می گیرند.پزشک مایع را به آزمایشگاه می فرستد تا به تشخیص پانکراتیت یا سایر شرایطی که بر پانکراس شما تأثیر می گذارد کمک کند.

رژیم غذایی پانکراتیت

رژیم غذایی کم چرب و متعادل نقش مهمی در بهبود پانکراتیت دارد. افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن به ویژه نیاز به نظارت بر میزان چربی مصرفی خود دارند، زیرا عملکرد پانکراس آنها به خطر افتاده است. در صورت ابتلا یا احتمالِ پانکراتیت سعی کنید غذاهای زیر را محدود کرده یا از مصرف آنها اجتناب کنید:

گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده، لبنیات پرچرب، دسرهای شیرین، نوشیدنی های شیرین، کافئین و الکل.

جایگزینی چربی رژیمی با روغن MCT  می تواند استاتوره را از بین ببرد. روغن مصرفی بهتر است بیشتر به صورت روغن زیتون باشد . مصرف اسید های چرب ترانس باید به حداقل کاهش و در صورت امکان حذف گردد. ( حذف محصولات آماده مصرف تجاری).

برخی تحقیقات بیانگر اثر محافطتی آنتی اکسیدانها ی موجود در میوه ها و سبزیجات در پیشگیری از پانکراتیت و یا کاهش علایم آن می باشد.

در طول روز وعده های غذایی کوچک بخورید تا استرس کمتری بر سیستم گوارشی خود وارد کنید. غذاهایی که دارای پروتئین و آنتی اکسیدان بالایی هستند را در برنامه غذایی خود بگنجانید. مایعات زیادی بنوشید تا هیدراته بمانید. همچنین ممکن است پزشک به شما مکمل های ویتامین بدهد تا مطمئن شود که مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت می کنید. مکمل ملاتونین ممکن اثر محافطتی داشته باشد و پیشرفت بیماری را تغییر دهد که با مشورت پزشک خود می توانید استفاده کنید.

تکنیک های جایگزین برای کنترل درد

احتمالاً در بیمارستان به شما داروی ضد درد IV داده می شود. درمان های جایگزین نیز ممکن است به کاهش پانکروم کمک کند. در این مورد، پزشک برای شما تجویزهایی صادر خواهد کرد.

تغییر سبک زندگی

اگر سیگار می‌کشید یا مشروب می‌نوشید، سیگار را ترک کنید و مصرف الکل را محدود کنید تا به بهبودی سریع‌تر و کامل‌تر کمک کنید. حفظ وزن متوسط می تواند به شما در جلوگیری از سنگ کیسه صفرا، یکی از دلایل اصلی پانکراتیت، کمک کند. خوردن یک رژیم غذایی متعادل و هیدراته ماندن نیز می تواند به بهبود و پیشگیری از پانکراتیت کمک کند.

برای تغییر سبک زندگی خود و بهبود بیماری می توانید با کتونیا در ارتباط باشید.