کبد چرب که به عنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که چربی بیش از اندازه در کبد انباشته شود. داشتن مقادیر کم چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می تواند به مشکلی جدی برای سلامتی تبدیل شود. کبد دومین عضو بزرگ بدن است که به پردازش مواد مغذی حاصل از غذا و نوشیدنی کمک می کند و مواد مضر خون را تصفیه می کند.
اجتماعِ چربی بیش از حد در کبد، می تواند باعث التهاب کبدی شود که در نهایت به کبد آسیب رسانده و در آن ایجاد زخم میکند. در موارد شدیدتر، این اسکار می تواند منجر به نارسایی کبدی شود.
کبد چرب را بر اساس مصرف یا عدم مصرف الکل، می توان به دو دسته تقسیم کرد: هنگامی که کبد چرب در فردی که مقدار زیادی الکل مصرف می کند ایجاد می شود، به عنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته می شود ودر فردی که زیاد الکل نمینوشد، بدان بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) میگویند. بر اساس تحقیقاتی در سال 2017،کبد چرب غیر الکلی یا همان NAFLD بر 25 تا 30 درصد افراد در ایالات متحده و اروپا تأثیر می گذارد.
علائم کبد چرب چیست؟
مراحل پیشرفت بیماری کبد چرب را می توان اینگونه بیان کرد:
- کبد چرب ساده .تجمع چربی اضافی در کبد که اگر پیشرفت نکند تا حد زیادی بی ضرر است.
- استاتوهپاتیت. علاوه بر چربی اضافی، التهاب در کبد نیز وجود دارد.
- فیبروز. التهاب مداوم در کبد اکنون باعث آسیب دیدگی شده است. با این حال، کبد هنوز هم می تواند به طور کلی عملکرد طبیعی داشته باشد.
- سیروز. آسیب کبدی به طور گسترده ای گسترش یافته است و توانایی کبد را برای عملکرد مختل می کند. این شدیدترین مرحله است و برگشت ناپذیر است.
علائم AFLD و NAFLD به طور مشابه است، با این حال در بسیاری از موارد، کبد چرب علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند. اما ممکن است احساس خستگی کنید، یا احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم خود داشته باشید.
برخی از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دچار عوارضی از جمله زخم شدن کبد می شوند. اسکار کبد به عنوان فیبروز کبد شناخته می شود. اگر دچار فیبروز شدید کبدی شوید، به آن سیروز می گویند، که یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی است که می تواند باعث نارسایی کبد شود.
آسیب کبدی ناشی از سیروز دائمی است، پس دلیل بسیار مهم است که در وهله اول از توسعه آن جلوگیری کنید.
سیروز ممکن است چنین علائمی داشته باشد:
درد شکم، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، ضعف یا خستگی، حالت تهوع، خارش پوست، زردی پوست و چشم، کبودی یا خونریزی آسان، ادرار تیره رنگ، مدفوع رنگ پریده، تجمع مایع در شکم (آسیت)، ورم پا، بزرگ شدن سینه در مردان، گیجی.
برای کمک به جلوگیری از پیشرفت کبد چرب و ایجاد عوارضی از جمله ابتلا به دیابت نوع 2 ، پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشکان و متخصصین کتونیا بسیار مهم است.
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) زمانی است که چربی در کبد افرادی که الکل زیادی نمی نوشند تجمع یابد. اگر چربی اضافی در کبد خود دارید و سابقه مصرف زیاد الکل ندارید، ممکن است NAFLD براش ما تشخیص داده شود. اگر التهاب یا سایر عوارض وجود نداشته باشد، این وضعیت به عنوان NAFLD ساده شناخته می شود.
استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) نوعی NAFLD است. زمانی است که تجمع چربی اضافی در کبد با التهاب همراه است. پزشک شما ممکن است NASH را در موارد زیر تشخیص دهد:
- شما چربی اضافی در کبد خود دارید
- کبد شما ملتهب است
- سابقه مصرف زیاد الکل ندارید
در صورت عدم درمان، NASH می تواند باعث فیبروز کبدی شود. در موارد شدید، این می تواند به سیروز و نارسایی کبد تبدیل شود.
بیماری کبد چرب الکلی (AFLD)
مصرف زیاد الکل به کبد آسیب می رساند. بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) اولین مرحله بیماری کبدی مرتبط با الکل است. اگر التهاب یا عوارض دیگری وجود نداشته باشد، این بیماری به عنوان کبد چرب الکلی ساده شناخته می شود.
استئاتوهپاتیت الکلی (ASH) نوعی AFLD است. زمانی است که تجمع چربی اضافی در کبد با التهاب همراه می شود که به هپاتیت الکلی نیز معروف است. پزشک شما ممکن است ASH را در موارد زیر تشخیص دهد:
- شما چربی اضافی در کبد خود دارید
- کبد شما ملتهب است
- شما مقدار زیادی الکل می نوشید
ASH اگر به درستی درمان نشود، می تواند باعث فیبروز کبدی شود و پس از آن آسیب شدید کبدی (سیروز)، که می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
کبد چرب حاد بارداری (AFLP)
کبد چرب حاد بارداری (AFLP) زمانی است که در دوران بارداری چربی اضافی در کبد ایجاد می شود. این یک عارضه نادر اما جدی در بارداری است. علت دقیق ناشناخته است، اگرچه ممکن است یک دلیل آن ژنتیک باشد. معمولاً AFLP در سه ماهه سوم بارداری ظاهر می شود. در صورت عدم درمان، خطرات جدی برای سلامتی مادر و نوزاد به همراه دارد.
اگر پزشک شما AFLP را تشخیص دهد، نوزاد را در اسرع وقت به دنیا خواهد آورد. چند روز پس از زایمان نیاز به مراقبت های بعدی خواهید داشت ولی سلامت کبد شما احتمالا ظرف چند هفته پس از زایمان به حالت عادی باز خواهد گشت.
به یاد داشته باشید که علاوه بر درمان کبد چرب می توانید در صورت ابتلا به دیابت نوع 2 ، و حتی دیابت نوع 1 نیز با متخصصین کتونیا همراه شوید.